دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...

شرح احوال على نقى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » علی نقی نیریزی(فرزند عبدالحسین) »
       علینقى نیریزى، فرزند عبدالحسین نیریزى، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده سیزدهم هجرى قمرى است.      به قلم او سى پاره ‏اى موجود است که آن را در سال 1255 ه . ق. در نیریز کتابت کرده است. این سى‏ پاره، در دو جلد و شامل جزو سیزدهم و نوزدهم قرآن کریم است که سیدابوطالب فرزند حاج‏ آقا سید احمد و آقا محمد جعفر فرزند کربلائى على محمد در سالِ 1255 ه . ق. بر مسجد نیریز وقف...

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

آثار منسوب به سید قطب الدین محمد
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     آثار منسوب به سیدقطب ‏الدین را مى‏ توان به دو دسته تقسیم کرد: آثارى که انتساب آنها به سید قطب مورد تردید است و آثارى که انتسابِ آنها به طور قطع اشتباه است. در اینجا نخست به معرفى آثارى مى‏ پردازیم که انتساب آنها مورد تردید است. ضمنا باید اشاره کنیم که برخى، بخش هایى از آثار او را به عنوانِ اثرى مستقل نام برده ‏اند که به برخى از آنها قبلاً اشاره شد و احتمالاً بعضى...

ورزش زورخانه‌ای فارس
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از سابقه‌ی وزش باستانی در نی‌ریز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آن‌طور که گذشتگان نقل نموده‌اند ورزش باستانی در این دیار کهن در زمان حکومت حاج زین‌العابدین حاکم نی‌ریز در سال 1241 هـ. ق از رونق خاصی برخوردار بوده است. علتش هم این بوده که اولاً حاکم وقت در قدرت و قوه‌ی بازو یکی از دلاوران زمان خویش محسوب می‌شده، به‌طوری که نقل‌شده سینی مسی را با تکیه‌بر بازوی خویش از وسط پاره می‌نمود. ثانیاً ایشان در فرصت‌های...

مدیحه‌ در مورد خانم نزهت الملوک نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شماره‌های پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همان‌جا آمده‌اند. مدیحه‌ای از مرحوم شیخ‌الاسلام سید اشرف نی‌ریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نی‌ریزی حضرت نزهت‌الملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...

شرح احوال شمس الدین بن حافظ نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » شمس الدین بن حافظ نیریزی »
شمس الدین بن حافظ نیریزی، کاتب و خوشنویس قلم نسخ در سده یازده هجری قمری است. نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام تألیف علاّمه حلی، به قلم او در دست است. این نسخه به قطع رحلی، عنوان شنگرف، جلد تیماج حنایی مقوایی به قلم نسخ در تاریخ ماه صفر سال ۱۰۵۸ هجری قمری کتابت شده و به شماره ۴۰۲ در کتابخانه آستانه امامزاده عبدالعظیم حسنی در شهر ری موجود است....

شرح احوال و زندگانی سید محیی الدین فال اسیری
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محیی الدین فال اسیری »
      سید على اکبر ملقب به محیى الدین، فرزند سید محمد و نوه مجتهد فارس، سید على اکبر فال اسیرى بود. سلسله نسب این خاندان به امام موسى بن جعفر (ع) مى‏رسد.      اصل آنان از دو روستاى فال و اسیر، از توابع لامردِ لارستان بوده و جدّ آنان، سید على ‏اکبر فال اسیرى، در شیراز اقامت گزید.      سید محیى الدین، در سال 1319 ق. مطابق با 1280 ش. در شیراز متولد شد و در همانجا، نزد عالمان و...

چند غزل تازه از ساکت نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نی‌ریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی  گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...

معرفی خاندان شیخ الاسلام
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
 خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى‏ زیسته ‏اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل‏ گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله‏ اى...